Ćwiczenia rozwijające orientację przestrzenną

1) kształtowanie schematu własnego ciała

nazywanie części swojego ciała,

rysowanie człowieka

odczytywanie komunikatów mimicznych (zabawy z lusterkiem)

pantomima (zagadki ruchowe)

 

2) różnicowanie i określanie kierunków w przestrzeni z własnego punktu widzenia

ćwiczenia na kartce papieru położonej na podłodze: góra – dół, przed sobą – z tyłu, za sobą, prawa – lewa (ręce do góry – na dół, rzucanie piłki do góry – spada (rzucanie) w dół; spójrz przed siebie, co widzisz, rzuć woreczek przed siebie – stoję za tobą, powiem ci, co jest za tobą, rzuć woreczek za siebie;

co jest po prawej, co po lewej stronie, ew. założenie frotki na lewy nadgarstek

chodzenie „pod dyktando” (np. 2 kroki w prawo, 3 do przodu, 2 do tyłu, 5 kroków w lewo; potem dziecko dyktuje, a dorosły chodzi)

 

3) różnicowanie i określanie kierunków w przestrzeni z punktu widzenia drugiej osoby oraz względem innych przedmiotów

zabawy z misiem (miś stoi na przeciwko dziecka – co widzi miś?)

ćwiczenia z dorosłym (dorosły przyklęka na kartce papieru, dziecko staje za nim – mówią, co widzą, co jest po ich lewej , a co po prawej stronie; potem stają naprzeciwko siebie wcześniej oznaczają swoje dłonie prawą i lewą – dziecko ma dostrzec efekt obrotu)

ćwiczenia z krzesełkiem i woreczkiem (połóż woreczek na krzesełku / pod / z lewej / z prawej / z tyłu / za / przed)

ćwiczenia przy stoliku (dziecko określa brzegi stolika, potem dorosły; potem przesuwają się i znów określają brzegi stolika)

 

4) ćwiczenia ułatwiające orientację na kartce papieru

ćwiczenia z kartką:

najpierw kartka przypięta na ścianie i określanie brzegów: górny, dolny, lewy, prawy; potem te same ćwiczenia z kartką położoną na stole,

rogi górne i dolne na kartce – pokazywanie i rysowanie: od góry na dół, z dołu do góry, z lewego brzegu do prawego, z prawego do lewego; łączenie rogów: lewy górny i prawy dolny, lewy dolny i prawy górny

kreślenie greckich wzorów (dorosły zaznacza dziecku kropką miejsce na kartce od którego zaczynać się będzie rysowanie szlaczka, wzoru, potem mówi w którą stronę dziecko ma rysować (każda kreska ma długość kratki), np. jedna kratka w górę, jedna w prawo, jedna w dół, jedna w prawo, jedna w górę itd., potem dziecko może już samo dokończyć szlaczek

 

 

Ćwiczenia manualne

 i grafomotoryczne

Ćwiczenia manualne i grafomotoryczne – wskazówki

Ćwiczenia manualne usprawniające małe ruchy ręki: dłoni, nadgarstka i palców:

• montowanie konstrukcji z gotowych elementów (klocków, krążków itp.),
• układanki płaskie (obrazkowe, geometryczne), klockowe, wtyczkowe z zachowaniem stopniowania trudności: na wzorze, według wzoru i bez wzoru (z pamięci lub z domysłu),
• lepienie z plasteliny (modeliny i innych tworzyw), zaczynając od prostych form, jak kulki lub wałeczki, do coraz bardziej złożonych, wymagających łączenia różnych elementów,
• wyklejanie plasteliną konturów,
• nawlekanie koralików, przewlekanie sznurków przez otworki w tekturkach,
• zwijanie sznureczka, wężyka igelitowego według wzoru, np. spirali, kwadratu itp.,
• wycinanie z papieru z uwzględnieniem stopnia trudności: cięcie po linii prostej, falistej, wycinanie form geometrycznych i konturowych rysunków,
• wycinanki, naklejanki z papieru, materiału, włóczki itp.,
• wydzieranki, naklejanki,
• szycie ściegiem fastrygowym, przewlekanie igły z nitką przez otworki w tekturze,
• łamanki papierowe (łódeczki, samoloty, czapki itp.),
• ćwiczenia sprawnych ruchów palców i rozluźniające napięcie mięśniowe, np. naśladowanie gry na pianinie, pisanie na maszynie, odtwarzanie rytmu deszczu, strząsanie wody z palców, wytrzepywanie piasku z rękawa itp.,
• stemplowanie (stempelki konturowe zwierząt, kwiatów, samochodów itp.), tworzenie za pomocą stempli kompozycji z figur geometrycznych.

Ćwiczenia graficzne usprawniające drobne ruchy ręki ułożonej w pozycji jak przy pisaniu:

• kolorowanie, czyli zamalowywanie kredkami małych przestrzeni (konturów geometrycznych, konturów stempelków, obrazków z książeczek do malowania),
• obrysowywanie przedmiotów i rysowanie z użyciem szablonów figur geometrycznych i nieskomplikowanych przedmiotów, według stopnia trudności: szablony wewnętrzne (wycięty otwór w tekturce lub tworzywie) i szablony zewnętrzne (wycięty kształt do obrysowania),
• pogrubianie konturów, czyli wodzenie po wzorze figur geometrycznych, prostych szlaczków (wysokości 3-4 cm), konturów obrazków,
• kopiowanie rysunków przez kalkę techniczną (także rysowanie na matowym szkle i na folii),
• rysowanie wzorów po śladzie kropkowym lub kreskowym,
• rysowanie po śladzie bez odrywania ręki,
• kreskowanie i wypełnianie konturów kolorem za pomocą równoległych kresek poziomych lub pionowych (z zachowaniem kierunków od lewej do prawej i od góry do dołu),
• rysowanie szlaczków i kształtów literopodobnych w liniaturze, w zmniejszającym się stopniowo wymiarze aż do liniatury zeszytu, według stopnia trudności: wodzenie po wzorze, kończenie rozpoczętego wzoru i odwzorowywanie,
• odwzorowywanie rysunków – czyli przerysowywanie ich zgodnie ze wzorem,
• odtwarzanie układów linearnych z elementów powtarzających się cyklicznie, różniących się kształtem lub kolorem (np. kwadrat, kółko, trójkąt, białe kółko, czerwone kółko, niebieskie kółko itp.) w liniaturze, zgodnie z kierunkiem pisania,
• rysowanie szlaczków obrazkowych (układów linearnych) w liniaturze, zgodnie z kierunkiem pisania,
• dyktando graficzne – na papierze kratkowym dziecko robi punkt i dalej rysuje pod dyktando, tj. wg poleceń dorosłego, np. dwie kratki w dół, trzy kratki w prawo, jedna w lewo,
• łączenie punktów,
• rysunki dowolne kredkami świecowymi lub ołówkowymi,
• labirynty,
• rysowanie „leniwych ósemek” w powietrzu i na kartce.